Het is een van die vragen waar iedere zzp’er, freelancer of MKB’er het antwoord op zou moeten weten, maar waar je meestal een stamelende reactie op krijgt. Wanneer ben je voor de Belastingdienst – en andere regelingen – een ondernemer? En wanneer dus niet? Girls Who-lezeres Laura dacht dat ze zzp’er was, maar kwam er toen ze zwanger was achter dat de vork iets anders in de steel zat.

Of je ondernemer bent of niet is belangrijk om te weten, want het heeft gevolgen voor de manier waarop je je aangifte invult. En we weten allemaal: voor de Belastingdienst en al die andere regeldingen wil je je zaken goed op orde hebben. Je kunt namelijk een bedrijf hebben, maar dat maakt je nog geen ondernemer. Say what?

Je bent zzp’er, freelancer of mkb’er en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Maar dat wil niet zeggen dat je automatisch ondernemer voor bijvoorbeeld de inkomstenbelasting bent. Daarvoor moet je aan andere voorwaarden voldoen.

ZZP’er en zwanger

Nu horen we je denken: ‘Wat maakt het uit?’ Of: ‘Ah joh, dat loopt wel los.’ Think again. Kijk maar naar het voorbeeld van Laura. Zij werkte al vier jaar als zzp’er, dacht ze, toen ze er vanwege haar zwangerschap achterkwam dat ze haar geld op het verkeerde paard had gewed. Ze legt uit:

“Ik werk inmiddels al vier jaar als freelance redacteur voor verschillende redacties. Omdat ik altijd wel minimaal drie opdrachtgevers had, heb ik nooit de moeite genomen om eens te checken waar je nou eigenlijk precies aan moet voldoen om jezelf een volwaardige zzp’er te noemen. Ik ging er gewoon altijd van uit dat het wel goed zat.”

De 70/30 regel

“Het afgelopen jaar en het jaar daarvoor werkte ik meer dan 70 procent voor één opdrachtgever. Daarnaast deed ik nog een aantal kleine klusjes, maar het overgrote deel van mijn werktijd besteedde ik aan die ene opdrachtgever. De 70/30 regel ging voor mij niet op, maar zo serieus nam ik het niet – ik had immers wel meer dan drie opdrachtgevers per jaar.”

“Tot het moment dat ik afgelopen jaar zwanger werd. Ik wilde een ZEZ-uitkering (Zelfstandige- en Zwanger-regeling, red.) aanvragen bij het UWV, maar al snel bleek ik niet te voldoen aan het urencriterium. ”

Ter info: als je in het jaar voordat je zwanger werd minimaal 1.225 uur als zzp’er werkte, ontvang je de maximale uitkering. Die is gelijk aan het minimumloon. Werkte je in dat jaar minder dan 1.225 uur, dan is de uitkering lager en afhankelijk van de hoogte van je winst in dat jaar. Het is wel goed om te beseffen dat die uitkering slechts een fractie van je feitelijke verdiensten zal zijn.

Je bent dus eventueel afhankelijk van aanvulling vanuit jouw spaargeld, het inkomen van je partner of een eventuele Arbeidsongeschiktheidsverzekering. Maar ook daar zitten aandachtspunten bij, die je in dit fijne overzicht kunt checken.

Urencriterium

“Dat was schrikken, want hoezo voldeed ik niet aan het urencriterium?! Omdat ik meer dan 70 procent van mijn tijd bij die ene opdrachtgever werkte, ondertekende ik daar een pay-roll contract. Ik was me er van bewust dat dit niet de meest ideale situatie was, maar als ik niet tekende, zou ik die grote opdracht verliezen. En bovendien sprokkelde ik er nog genoeg losse zzp-opdrachten naast… Dacht ik.”

“Maar nu bleek ik opeens te weinig uren te hebben, omdat de uren niet geregistreerd stonden als uren voor mijn bedrijf, maar als uren voor de pay-roll. En mijn contract bij de pay-roll bleek voor de Wet arbeid en zorg (WAZO), een zwangerschapsuitkering via een werkgever (in dit geval het pay-roll bedrijf), niets waard.”

“Het mes sneed dus aan twee kanten, want daar zat ik dan opeens; zwanger, “zzp’er” en geen perspectief op een zwangerschapsuitkering. Het aantal uren en de bijbehorende inkomsten die ik bij de andere opdrachtgevers had gesprokkeld, bleken veel te weinig – ik bleek tekort te schieten als ‘ondernemer’. Tot overmaat van ramp kwam er door corona ook een eind aan die grote opdracht. Hoe kan het dat ik de afgelopen jaren eerder te veel dan te weinig had gewerkt, maar nu tussen de wal en het schip viel? Dertig jaar, zwanger en geen vangnet.”

Eye opener

Het betekende voor Laura een grote eye opener. “Als ik dat van dat aantal uren had geweten, was ik waarschijnlijk nooit akkoord gegaan met een pay-roll constructie. Sowieso zou ik, met de kennis van nu, niet meer zoveel uren voor één opdrachtgever willen werken. Ik zou het veel beter willen verdelen.”

Nog een tip die Laura aanraadt: “Doe de OndernemersCheck van de Belastingdienst en laat je juridisch adviseren. Ik weet nu bijvoorbeeld ook dat je via Centraal Beheer losse juridische diensten in de Ondernemerswinkel kunt kopen. Als je geen rechtsbijstandverzekering hebt, zoals ik, is dat een handige uitkomst om je te verdiepen in je eigen situatie. Je kunt dan de inhoud van contracten en de persoonlijke consequentie bespreken met een juridische specialist.

Dit helpt je bij het maken van een goede afweging voor de afspraken die je maakt, of dat je bijvoorbeeld ervoor kiest om af te zien van een opdracht. Ik heb uiteindelijk, toen het kwaad al was geschied, een kostbare advocaat in de arm moeten nemen, terwijl ik dit scenario op voorhand had kunnen weten. En reken maar van yes dat ik nu wel een zakelijke rechtsbijstandverzekering heb, altijd handig voor eventuele geschillen in de toekomst.”

Benieuwd naar nog meer tips voor ondernemers? Check dan hier ‘5 x juridische tips voor startende ondernemers‘.